Ορμώμενη από τον στίχο της Gertrude Stein, «a rose is a rose is a rose», όπως χρησιμοποιήθηκε από τον πατέρα της ψυχοθεραπείας Gestalt, Fritz Perls στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του “In and Out the Garbage Pail” (1969), αλλά και από το πώς βιώνω προσωπικά την γονεϊκότητα, αποφάσισα να “ρίξω μια ματιά” στην αυτοπραγμάτωση ξεκινώντας από την παιδική ηλικία. Ο Perls ξεκινάει προσπαθώντας να ορίσει τι σημαίνει για τον ίδιο η έννοια της αυτοπραγμάτωσης και μας λέει ότι τo αντίθετό της, είναι η δυνατότητα. Το αντίθετο με την έννοια των δύο άκρων ενός συνεχούς. Για να γίνει πιο σαφής χρησιμοποιεί μια μεταφορά και μας λέει πως αν ένας σπόρος ενός φυτού είναι η δυνατότητα ανάπτυξης και άρα ύπαρξης ενός νέου φυτού, τότε το ίδιο αυτό το φυτό που θα αναπτυχθεί είναι η αυτοπραγμάτωση. Ο Perls συνεχίζει τις μεταφορές, αυτή τη φορά χρησιμοποιώντας τα ζώα και μας λέει ότι ένας αετός είναι αυτός που είναι. Αυτό-πραγματώνει την δυναμική του χτίζοντας φωλιές σε απόκρημνα βράχια και πετώντας με χάρη ψηλά στον ουρανό ψάχνοντας για θηράματα, δεν τρέφει παράλογες αυταπάτες, ότι μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικό ή δυσαρέσκεια για το ποιος είναι, όπως ένας άνθρωπος. Σε αυτό το πλαίσιο, μας καλεί να φανταστούμε πόσο παράλογο θα ήταν ένας ελέφαντας να θέλει να κάνει ό,τι κι ένας αετός, να φαντασιώνεται δηλαδή ή να απαιτεί από τον εαυτό του να πετάξει στον ουρανό ή να φτιάξει τη φωλιά του στα βράχια - κι εγώ θα συμπληρώσω: και μάλιστα να ασκεί αυτοκριτική, επειδή δεν τα καταφέρνει! Με αυτόν τον τρόπο φερόμαστε πολλές φορές στον εαυτό μας οι άνθρωποι, προσπαθούμε να είμαστε κάτι που δεν είμαστε, να φτάσουμε ιδανικά που δεν φτάνονται, επιλέγουμε την τελειομανία για να προφυλαχτούμε από την κριτική και όλο αυτό οδηγεί σε ένα ατελείωτο νοητικό και συναισθηματικό μαρτύριο. 

Κι όλο αυτό ξεκινάει από την παιδική μας ηλικία, ακόμη θα έλεγα και πριν από τη γέννησή μας, μέσα από τις φαντασιώσεις και αργότερα από τις απαιτήσεις των γονιών μας. Το “πρόβλημα” και ταυτόχρονα η απέραντη ομορφιά με τους ανθρώπους είναι ότι ο κάθε σπόρος είναι μοναδικός. Έτσι αν εγώ είμαι ένα τριαντάφυλλο, αυτό δεν σημαίνει ότι και το παιδί μου είναι σπόρος τριαντάφυλλου, μπορεί κάλλιστα να είναι ηλιοτρόπιο ή οποιοδήποτε άλλο άνθος ή φυτό. Με αυτό θέλω να πω, ότι για να αφήσουμε την αληθινή φύση του κάθε παιδιού να ξεδιπλωθεί και την δυναμική του να αναπτυχθεί, χρειάζεται να είμαστε ανοιχτοί για να γνωρίσουμε αυτόν τον νέο, ξεχωριστό άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας, χωρίς συγκεκριμένες προσδοκίες και απαιτήσεις. Αν εγώ, ως γονιός, αντί να είμαι ανοιχτή στο να αναγνωρίσω τις ανάγκες, τις δυνατότητες και της αδυναμίες του παιδιού μου, με λίγα λόγια την δυναμική του και προτιμήσω να τα αγνοήσω και να φερθώ με βάση τη δικιά μου φύση ή ακόμη χειρότερα με βάση αυτό που θα ήθελα εγώ να είμαι ή που θέλουν κάποιοι άλλοι να είμαι, δεν το βοηθάω να αναπτυχθεί σωστά και πιθανότατα θα βλάψω την ανάπτυξή του.

Αν έχω ένα δέντρο που θέλει λίγο νερό τη βδομάδα και καθόλου κλάδεμα κι εγώ αντί αυτού το ποτίζω κάθε μέρα και το κλαδεύω συνεχώς επειδή αυτό μόνο ξέρω, θα καταστρέψω την ανάπτυξη αυτού του οργανισμού ή στην καλύτερη περίπτωση θα την περιορίσω. Έτσι και με τα παιδιά χρειάζεται να ανταποκριθούμε στις δικές τους, ξεχωριστές, προσωπικές τους ανάγκες αντί να προβάλουμε τις δικές μας. Καλώ λοιπόν εσάς, αλλά πρωτίστως και τον ίδιο μου τον εαυτό, κάθε φορά που εμείς οι γονείς λέμε στα παιδιά μας τι χρειάζονται, αλλά και τι μπορούνε και τι δεν μπορούνε να κάνουνε ή πως θα έπρεπε να είναι, να το ξανασκεφτούμε αρκετά καλά πριν το ξεστομίσουμε. Και σας καλώ να είμαστε εκεί μαζί τους πραγματικά, όχι για να τα υποδείξουμε τον “σωστό τρόπο” που «πρέπει» να είναι αλλά για να τα υποστηρίξουμε στο να βρούνε τον δικό τους μοναδικό τρόπο να είναι και να τα ενισχύσουμε σε αυτό. Να τα αφήσουμε να δοκιμάσουν τις δυνάμεις και τις ικανότητές τους προτού εμείς τους φορέσουμε την ταμπέλα του ικανού και του ανίκανου. Κι έτσι θα συμβάλουμε στο να μεγαλώσουμε ανθρώπους ολοκληρωμένους και ανεξάρτητους, σε επαφή με τις ανάγκες τους, αντί να μεγαλώσουμε ανθρώπους που μια ζωή θα κυνηγάνε άπιαστα όνειρα και θα κατακλύζονται από άγχος και απογοήτευση όταν δεν τα καταφέρνουν. 

Και για όλους εμάς, που μας μάθαμε ότι πρέπει να είμαστε κάτι άλλο από αυτό που πραγματικά είμαστε και κυνηγάμε έναν ιδανικό εαυτό που δεν μπορούμε να φτάσουμε ποτέ, η ψυχοθεραπεία έχει την δύναμη και δυνατότητα να μας βοηθήσει να βρούμε και να γνωρίσουμε τον αληθινό μας εαυτό, να τον αποδεχτούμε και να τον αγαπήσουμε για αυτό που πραγματικά είναι. Μια από τις πιο σημαντικές εργασίες του θεραπευτή είναι να μας καθρεφτίσει την δυναμική μας, τον αληθινό εαυτό μας έτσι όπως πραγματικά είναι, με τα δυνατά σημεία μας και τις δυσκολίες μας, και να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε μαζί το υποστηρικτικό έδαφος, πάνω στο οποίο θα πατήσουμε και θα ριζώσουμε για να αναπτυχθούμε παραπάνω. Μέσα από την ψυχοθεραπεία μπορούμε να γίνουμε εμείς ο “υποστηρικτικός γονιός” του ίδιου μας του εαυτού και να δικαιώσουμε, να φροντίσουμε και να γαλουχήσουμε θρεπτικά το πληγωμένο μας εσωτερικό παιδί. Η ψυχοθεραπεία λοιπόν, μπορεί να μας οδηγήσει στον δρόμο της αυτοπραγμάτωσης και της αυτό-ολοκλήρωσης και να μας απαλλάξει από το άγχος της τελειομανίας, την θλίψη του ανολοκλήρωτου, το αίσθημα κενού ή όποιο “κουσούρι” μας άφησε η έλλειψη αναγνώρισης της δυναμικής μας μέχρι τώρα. 

Αναδημοσίευση άρθρου από την ιστοσελίδα του VerbaTeam:

https://www.verbateam.gr/single-post/i-autopragmatwsi-apo-tin-paidiki-ilikia-stin-enilini-zwi